Kemalangan jalan raya boleh berlaku tanpa diduga, dan memahami cara claim insuran kemalangan sendiri amat penting bagi memastikan kenderaan dapat dibaiki tanpa beban kewangan yang besar.
Dalam situasi ini, pemilik kenderaan perlu tahu perbezaan antara tuntutan own damage dan tuntutan pihak ketiga agar proses berjalan lancar mengikut syarat polisi insurans yang sah.
Selain mengetahui langkah-langkah tuntutan, pemahaman tentang laporan polis, dokumen yang diperlukan serta peranan bengkel panel dan adjuster boleh membantu mempercepat kelulusan tuntutan.
Dengan persediaan yang betul, cara claim insuran kemalangan sendiri bukan sahaja menjadi lebih mudah tetapi juga mengurangkan risiko tuntutan ditolak oleh pihak insurans.
Apa Itu Tuntutan Insuran Kemalangan Sendiri
Tuntutan insuran kemalangan sendiri merujuk kepada proses membuat tuntutan terhadap syarikat insurans anda sendiri apabila kenderaan mengalami kerosakan akibat kemalangan.
Dalam istilah industri, ia dikenali sebagai own damage claim, di mana pemilik kenderaan memohon pampasan untuk kos pembaikan tanpa melibatkan syarikat insurans pihak lain.
Proses ini hanya boleh dilakukan jika polisi insurans yang dimiliki ialah jenis komprehensif kerana perlindungan pihak ketiga tidak meliputi kerosakan pada kenderaan sendiri.
Secara umum, tuntutan own damage memberi kelebihan kepada pemilik kenderaan kerana pembaikan dapat dijalankan dengan lebih cepat melalui bengkel panel yang diluluskan oleh syarikat insurans.
Namun, perlu difahami bahawa setiap tuntutan akan menjejaskan No Claim Discount (NCD) diskaun yang diberikan jika tiada tuntutan dibuat sepanjang tempoh perlindungan.
Sekiranya tuntutan own damage dikemukakan, kadar NCD akan kembali kepada 0% pada pembaharuan seterusnya.
Oleh itu, pertimbangan yang bijak perlu dibuat sebelum meneruskan tuntutan insuran kemalangan sendiri.
Cara Claim Insuran Kemalangan Sendiri
Cara claim insuran kemalangan sendiri memerlukan ketelitian agar setiap langkah dipatuhi mengikut syarat polisi.
Pemahaman terhadap prosedur ini membantu mempercepat kelulusan serta mengelakkan risiko penolakan oleh pihak insurans.
1. Pastikan Polisi Insurans Masih Sah
Langkah pertama ialah menyemak sama ada polisi insurans anda masih aktif dan mempunyai perlindungan komprehensif.
Tuntutan insuran kemalangan sendiri tidak dapat dibuat jika polisi telah tamat tempoh atau hanya meliputi pihak ketiga.
Pastikan anda menyimpan salinan polisi dan semak tarikh kuat kuasa serta nama syarikat insurans sebelum memulakan proses tuntutan.
2. Ambil Gambar dan Bukti di Lokasi Kemalangan
Selepas kemalangan berlaku, rakam gambar kenderaan dari pelbagai sudut, termasuk kerosakan pada bahagian yang terlibat, nombor pendaftaran, dan keadaan jalan.
Bukti visual ini penting semasa proses penilaian oleh adjuster insurans. Sekiranya terdapat saksi, catatkan maklumat mereka untuk menguatkan laporan anda.
3. Buat Laporan Polis Dalam Tempoh 24 Jam
Menurut peraturan pihak berkuasa, laporan polis mesti dibuat dalam masa 24 jam selepas kemalangan.
Laporan ini perlu menyatakan masa, lokasi, punca kejadian, dan pihak yang terlibat. Kelewatan atau ketiadaan laporan boleh menyebabkan tuntutan ditolak oleh syarikat insurans kerana ia dianggap melanggar syarat polisi.
4. Maklumkan Syarikat Insurans Dengan Segera
Selepas laporan polis dibuat, segera hubungi syarikat insurans atau ejen anda. Pemakluman mesti dilakukan dalam tempoh yang ditetapkan, biasanya tidak melebihi 7 hari dari tarikh kemalangan.
Gunakan saluran rasmi seperti talian khidmat pelanggan, e-mel, atau aplikasi mudah alih insurans untuk memastikan rekod makluman anda direkodkan dengan betul.
5. Hantar Kenderaan ke Bengkel Panel Insurans
Kenderaan hendaklah dihantar ke bengkel panel yang diluluskan oleh syarikat insurans. Bengkel panel berperanan menyediakan anggaran kos pembaikan dan membantu mengurus dokumentasi tuntutan.
Jika kenderaan tidak boleh digerakkan, hubungi pihak insurans untuk mendapatkan bantuan trak tunda rasmi bagi mengelakkan pertikaian kemudian.
6. Sediakan Dokumen Tuntutan Insurans
Dokumen lengkap amat penting bagi melancarkan proses tuntutan. Biasanya, dokumen berikut diperlukan:
- Borang tuntutan insurans yang lengkap.
- Salinan laporan polis.
- Salinan kad pengenalan dan lesen memandu.
- Salinan geran kenderaan.
- Gambar kerosakan kenderaan.
- Anggaran kos pembaikan daripada bengkel panel.
- Salinan sijil insurans dan cukai jalan yang sah.
Pastikan semua dokumen ditandatangani dan disahkan sebelum diserahkan kepada syarikat insurans.
7. Penilaian oleh Adjuster Insurans
Selepas dokumen diterima, syarikat insurans akan melantik jurutaksir (adjuster) untuk menilai tahap kerosakan dan menentukan jumlah pampasan yang layak dibayar.
Pemilik kenderaan boleh hadir semasa proses penilaian untuk memastikan semua kerosakan direkodkan dengan betul. Laporan adjuster akan menjadi asas kepada keputusan akhir kelulusan tuntutan.
8. Kelulusan Tuntutan dan Pembaikan Kenderaan
Jika tuntutan diluluskan, pihak insurans akan mengeluarkan surat kelulusan kepada bengkel panel bagi memulakan pembaikan.
Tempoh pembaikan bergantung kepada tahap kerosakan, namun kebiasaannya mengambil masa antara 5 hingga 14 hari bekerja. Simpan salinan surat kelulusan dan invois pembaikan sebagai rekod rasmi.
9. Semak Status Tuntutan Insurans
Setelah pembaikan dimulakan, anda boleh menyemak status tuntutan melalui portal rasmi atau aplikasi mudah alih syarikat insurans.
Sesetengah insurans menyediakan kemas kini automatik melalui e-mel atau SMS. Semakan berkala membantu anda mengetahui perkembangan dan tarikh siap pembaikan dengan lebih jelas.
Setiap langkah dalam tuntutan insuran kemalangan sendiri memerlukan bukti yang sah, pematuhan tempoh masa, dan dokumen yang lengkap.
Mengetahui urutan prosedur ini bukan sahaja mempercepatkan proses kelulusan, malah melindungi hak pemilik kenderaan di bawah peruntukan polisi insurans yang sah.
Faktor Umum Tuntutan Insurans Ditolak
Tuntutan insurans boleh ditolak jika pemilik kenderaan gagal mematuhi syarat polisi atau tidak memenuhi keperluan prosedur.
Memahami sebab-sebab penolakan ini penting bagi mengelakkan kerugian kewangan dan kelewatan proses pembaikan.
1. Laporan Polis Dibuat Lewat
Setiap kemalangan mesti dilaporkan kepada polis dalam masa 24 jam. Jika laporan dibuat lewat atau tidak dilaporkan langsung, syarikat insurans berhak menolak tuntutan.
Ini kerana laporan polis merupakan bukti rasmi yang mengesahkan kejadian dan punca kemalangan.
Pastikan anda menyimpan salinan laporan serta nombor rujukan untuk disertakan bersama borang tuntutan.
2. Polisi Insurans Tidak Aktif atau Tidak Komprehensif
Tuntutan own damage hanya sah bagi polisi komprehensif. Sekiranya perlindungan yang dimiliki ialah pihak ketiga, tuntutan bagi kerosakan pada kenderaan sendiri tidak akan diterima.
Selain itu, polisi yang telah tamat tempoh pada tarikh kemalangan secara automatik membatalkan kelayakan tuntutan.
Sentiasa semak tarikh luput polisi dan pastikan pembaharuan dibuat sekurang-kurangnya seminggu sebelum tamat tempoh.
3. Dokumen Tidak Lengkap atau Salah Maklumat
Kegagalan mengemukakan dokumen lengkap seperti laporan polis, salinan lesen memandu, atau borang tuntutan boleh menyebabkan tuntutan tergantung atau ditolak.
Kesilapan maklumat seperti nombor kenderaan, masa kejadian, atau lokasi kemalangan yang tidak sepadan dengan laporan juga boleh menimbulkan keraguan terhadap kesahihan tuntutan.
Gunakan senarai semak (checklist) daripada syarikat insurans untuk memastikan setiap dokumen lengkap sebelum dihantar.
4. Pengakuan Salah di Tempat Kejadian
Mengaku bersalah secara lisan atau bertulis di tempat kejadian boleh menjejaskan tuntutan, terutamanya jika laporan rasmi belum disahkan.
Pihak insurans akan menggunakan laporan polis dan bukti fizikal sebagai asas utama dalam menentukan tanggungjawab kemalangan.
Berkomunikasilah dengan tenang dan serahkan penentuan kesalahan kepada pihak berkuasa.
5. Kenderaan Dibaiki di Bengkel Bukan Panel
Kebanyakan polisi menetapkan bahawa pembaikan mesti dilakukan di bengkel panel insurans yang diluluskan.
Sekiranya pemilik kenderaan membaiki di bengkel luar tanpa kelulusan awal, tuntutan mungkin ditolak atau hanya sebahagian kos akan dibayar.
Hubungi talian bantuan syarikat insurans untuk sahkan bengkel panel terdekat sebelum menyerahkan kenderaan.
6. Kelewatan Maklum kepada Syarikat Insurans
Pemakluman lewat kepada syarikat insurans, biasanya melebihi 7 hari selepas kemalangan, boleh menyebabkan tuntutan tidak diterima.
Ini kerana syarikat insurans perlu menilai keadaan kerosakan segera selepas kejadian berlaku bagi memastikan kesahihan tuntutan.
Maklumkan kemalangan melalui telefon atau portal digital sebaik sahaja laporan polis siap.
7. Pelanggaran Syarat Polisi
Beberapa pelanggaran boleh menyebabkan penolakan automatik, antaranya:
- Lesen memandu tamat tempoh atau tidak sah.
- Pemandu bukan individu yang diluluskan dalam polisi.
- Kenderaan digunakan bagi tujuan komersial tanpa perlindungan tambahan.
- Kerosakan berpunca daripada kelalaian serius atau pemanduan di bawah pengaruh alkohol.
Fahami klausa pengecualian dalam polisi insurans supaya tidak terjebak dalam situasi tidak dilindungi.
Penolakan tuntutan biasanya berpunca daripada kecuaian kecil yang boleh dielakkan. Memastikan laporan dibuat tepat masa, dokumen lengkap, dan bengkel panel digunakan akan meningkatkan peluang kelulusan.
Dengan memahami punca ini, pemilik kenderaan dapat menuntut hak perlindungan insurans dengan lebih yakin dan teratur.
Cara Buat Rayuan Jika Tuntutan Ditolak
Apabila cara claim insuran kemalangan sendiri ditolak, pemilik kenderaan masih mempunyai hak untuk membuat rayuan.
Proses rayuan ini membolehkan anda mendapatkan semakan semula terhadap keputusan syarikat insurans sekiranya terdapat bukti atau justifikasi yang kukuh bahawa tuntutan anda sepatutnya diluluskan.
1. Fahami Sebab Penolakan Tuntutan
Langkah pertama ialah meneliti surat atau e-mel rasmi daripada syarikat insurans yang menyatakan sebab penolakan.
Setiap keputusan penolakan mesti disertakan alasan bertulis seperti laporan polis tidak sah, dokumen tidak lengkap, atau pelanggaran terma polisi.
Dengan memahami sebab utama, anda boleh menentukan sama ada kes tersebut boleh dirayu dengan bukti tambahan.
Simpan semua komunikasi bertulis dengan pihak insurans sebagai bukti sokongan semasa rayuan.
2. Sediakan Dokumen Tambahan yang Diperlukan
Untuk mengemukakan rayuan, anda perlu menyediakan dokumen sokongan baharu yang berkaitan dengan sebab penolakan. Dokumen tambahan yang biasanya diminta termasuk:
- Surat penjelasan bertulis daripada pemilik kenderaan.
- Laporan polis tambahan atau pembetulan laporan sedia ada.
- Bukti bergambar tambahan (contohnya kerosakan yang tidak dinilai).
- Pengesahan daripada bengkel panel atau adjuster.
- Bukti komunikasi terdahulu dengan pihak insurans.
Pastikan semua dokumen disusun dengan teratur agar proses semakan semula berjalan lancar.
3. Hantar Rayuan Kepada Bahagian Tuntutan Syarikat Insurans
Setiap syarikat insurans mempunyai prosedur rasmi bagi pengendalian rayuan. Rayuan boleh dihantar melalui:
- E-mel rasmi bahagian tuntutan (Claims Department).
- Surat bertulis kepada pejabat utama syarikat insurans.
- Portal tuntutan digital (jika disediakan).
Sertakan semua bukti tambahan, nombor rujukan kes, dan maklumat perhubungan anda.
Syarikat insurans biasanya akan memberikan maklum balas awal dalam masa 7 hingga 14 hari bekerja, bergantung kepada kerumitan kes.
4. Hubungi Unit Aduan atau Pegawai Penyiasat Dalaman
Jika rayuan pertama tidak berjaya, anda boleh menghubungi Unit Aduan Pelanggan (Customer Complaint Unit) syarikat insurans tersebut. Unit ini berfungsi sebagai saluran semakan dalaman bagi memastikan keputusan dibuat secara adil dan mengikut prosedur.
Pastikan anda menyertakan semua dokumen terdahulu bersama surat rayuan rasmi.
Simpan semua nombor laporan dan tarikh komunikasi bagi memudahkan semakan susulan.
5. Rujuk Kepada Pihak Berkuasa Bebas Jika Tidak Berpuas Hati
Sekiranya rayuan dalaman tidak membuahkan hasil, anda boleh mengemukakan aduan rasmi kepada badan bebas berikut:
- Ombudsman for Financial Services (OFS)
- Menyediakan saluran penyelesaian pertikaian antara pengguna dan syarikat insurans tanpa perlu ke mahkamah.
- Aduan boleh dibuat secara dalam talian di www.ofs.org.my atau melalui borang aduan rasmi.
- Bank Negara Malaysia (BNM) — BNMTELELINK
- Mengendalikan aduan berhubung salah laku syarikat insurans dan pelanggaran piawaian industri.
- Aduan boleh dihantar melalui laman web rasmi BNMTELELINK atau e-mel: [email protected].
- Persatuan Insurans Am Malaysia (PIAM)
- PIAM mengurus pertikaian bagi tuntutan yang melibatkan syarikat insurans ahli persatuan.
- Maklumat lanjut di www.piam.org.my.
Saluran ini memberi peluang kepada pengguna untuk menegakkan hak mereka mengikut undang-undang dan garis panduan industri insurans Malaysia.
6. Pantau Status Rayuan Secara Berkala
Selepas mengemukakan rayuan, sentiasa pantau kemas kini melalui e-mel atau panggilan telefon. Simpan semua bukti komunikasi serta salinan surat jawapan untuk rujukan masa depan.
Rayuan yang disertakan bukti lengkap dan justifikasi yang munasabah berpotensi besar untuk dipertimbangkan semula oleh syarikat insurans.
Rayuan yang berkesan bergantung kepada kejelasan dokumen, justifikasi yang kukuh, dan komunikasi profesional dengan pihak insurans.
Sekiranya proses dalaman tidak memihak kepada anda, terdapat badan pengawal selia seperti OFS dan Bank Negara Malaysia yang boleh membantu menyelesaikan pertikaian dengan adil dan telus.
Tip Penting Sebelum & Selepas Claim
Mengetahui cara claim insuran kemalangan sendiri bukan sekadar memahami prosedur, tetapi juga tentang bagaimana anda boleh meminimumkan risiko kesilapan dan mempercepat proses kelulusan.
Beberapa langkah bijak sebelum dan selepas tuntutan boleh membantu memastikan pengalaman anda lebih teratur dan bebas masalah.
1. Simpan Rekod Semua Dokumen dan Komunikasi
Setiap laporan, resit, e-mel, dan surat berkaitan kemalangan perlu disimpan dengan rapi.
Dokumen seperti laporan polis, surat adjuster, borang tuntutan, dan surat kelulusan pembaikan harus difailkan mengikut tarikh.
Sekiranya berlaku pertikaian, bukti bertulis ini amat penting bagi menyokong kes anda semasa semakan semula atau rayuan.
Gunakan folder digital (contohnya Google Drive atau OneDrive) untuk menyimpan salinan imbasan dokumen bagi rujukan segera.
2. Dapatkan Sebut Harga Bertulis Sebelum Pembaikan
Sebelum kerja pembaikan dimulakan, pastikan anda menerima anggaran kos bertulis daripada bengkel panel.
Ini membolehkan anda memahami pecahan kos dan memastikan caj yang dikenakan sejajar dengan laporan adjuster. Langkah ini juga membantu mengelakkan pertikaian antara bengkel dan pihak insurans selepas kerja siap.
3. Fahami Kesan No Claim Discount (NCD)
Setiap tuntutan own damage akan menyebabkan NCD anda ditetapkan semula kepada 0% semasa pembaharuan seterusnya.
Sebelum membuat tuntutan, bandingkan jumlah kerosakan dengan nilai NCD yang bakal hilang.
Jika kos pembaikan lebih rendah daripada potensi kehilangan diskaun, ada baiknya anda membayar pembaikan sendiri tanpa membuat tuntutan.
Contoh: Jika NCD anda 55% dan nilai pembaikan hanya RM800, sedangkan NCD yang hilang bernilai RM1,200, lebih bijak menanggung kos tersebut sendiri.
4. Semak Syarat Polisi Secara Terperinci
Setiap polisi insurans mempunyai klausa berbeza berkaitan tempoh laporan, bengkel panel, dan pengecualian.
Luangkan masa membaca syarat ini, termasuk bahagian kecil (fine print), untuk mengelakkan pelanggaran tanpa sedar.
Sekiranya terdapat istilah teknikal, rujuk ejen insurans untuk penjelasan lanjut sebelum menandatangani sebarang dokumen.
5. Gunakan Aplikasi atau Portal Digital Insurans
Kebanyakan syarikat insurans kini menyediakan portal tuntutan digital yang membolehkan anda:
- Menghantar laporan kemalangan secara dalam talian.
- Menjejak status tuntutan secara masa nyata.
- Mendapatkan salinan surat kelulusan pembaikan.
- Melaporkan aduan atau rayuan tanpa ke pejabat fizikal.
Penggunaan aplikasi ini mempercepat proses komunikasi dan memudahkan penyimpanan rekod secara automatik.
6. Elak Menandatangani Dokumen Tanpa Memahami Kandungannya
Sebelum menandatangani sebarang borang atau pengakuan, pastikan anda memahami maksud setiap klausa.
Ada sesetengah bengkel atau pihak ketiga yang mungkin meminta tandatangan pada borang pelepasan tanpa penjelasan lengkap.
Pastikan sebarang dokumen hanya ditandatangani selepas disemak bersama wakil insurans atau ejen berdaftar.
7. Pantau Proses Pembaikan Secara Aktif
Walaupun bengkel panel diuruskan oleh pihak insurans, pemilik kenderaan masih berhak untuk memantau status pembaikan.
Hubungi bengkel untuk mendapatkan kemas kini, dan pastikan semua bahagian yang dibaiki sepadan dengan laporan adjuster.
Langkah ini mengelakkan kekecewaan apabila kenderaan siap tetapi hasil tidak memuaskan.
8. Periksa Semula Kenderaan Sebelum Diambil
Sebelum menandatangani surat penerimaan kenderaan siap, lakukan pemeriksaan menyeluruh. Pastikan semua bahagian berfungsi dengan baik dan cat pembaikan tiada kecacatan.
Jika terdapat ketidaksempurnaan, maklumkan kepada bengkel dengan segera agar pembetulan dibuat sebelum anda keluar dari premis.
Tindakan proaktif sebelum dan selepas tuntutan boleh mempercepat proses kelulusan dan mengelakkan pertikaian.
Dengan rekod lengkap, pemahaman terhadap NCD, serta komunikasi berterusan dengan pihak insurans dan bengkel, pemilik kenderaan dapat memastikan tuntutan own damage berjalan dengan lancar serta selamat dari segi undang-undang.
Kesimpulan
Mengetahui cara claim insuran kemalangan sendiri bukan sekadar memahami prosedur, tetapi juga melibatkan tanggungjawab untuk mematuhi syarat polisi secara menyeluruh.
Setiap langkah daripada laporan polis hingga kelulusan pembaikan memerlukan ketelitian agar hak perlindungan kewangan anda kekal terjamin.
Sebagai penulis, saya berpendapat bahawa kesedaran terhadap perincian tuntutan own damage masih rendah dalam kalangan pemilik kenderaan di Malaysia.
Dengan panduan lengkap, sokongan bukti yang sahih dan pemahaman terhadap hak pengguna, proses tuntutan insurans dapat dijalankan dengan lebih cepat, telus, dan selamat daripada risiko penolakan.